Bilindiği gibi Kamu Personel Danışma Kurulu (KPDK) 4688 Sayılı Kanun çerçevesinde kurulmuştur. Bu Kurul Mart-Kasım aylarında olmak üzere yılda iki defa toplanmaktadır. Bu Kurula Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı ile yetkili konfederasyonun başkanlığında ülkemizde en çok üyeye sahip üç konfederasyon katılmaktadır.
Şunu belirtmekte yarar vardır. Kamu Personel Danışma Kurulu (KPDK) kararlarını maalesef Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yayınlamamaktadır. Hal böyle olunca kurulda alınan kararları ancak kurula katılan konfederasyonların açıklamalarından yarım yamalak öğrenmekteyiz.
26 Kasım 2014 tarihinde Kamu Personel Danışma Kurulu (KPDK) toplanılmış ancak alınan kararlar kamuoyu ile paylaşılmamıştır. Buna rağmen yetkili konfederasyonun internet sayfasında Toplu Sözleşmede Kabul Edilen Fakat Uygulamasında Sorun Yaşanan Maddeler alt başlığında şu ifade dikkatimizi çekmiştir:
“4-Eğitim, Öğretim ve Bilim Hizmet Koluna İlişkin 2. Dönem Toplu Sözleşmenin 16’ncı maddesinde; “……ilgili mevzuat gereğince eğitim kurumlarında görevli yönetici ve öğretmenlerce fiilen yerine getirilen nöbet görevi karşılığında, nöbet tutulan her gün için 4 saat ek ders ücreti ödenmesi ve bu görevler dahil öğretmenlere birim ders saat içinde ödenen ek ders ücretlerinin artırılması (http://www.memursen.org.tr /haber/taleplerimiz-kpdk-toplantisinda-gundeme-getirildi/).” Yetkili konfederasyonun internet sayfasında nöbet tutulan her gün için 4 saat ek ders ücreti ödenmesi biçiminde yer alan ifade 14 Ağustos 2013 Tarihli ve 28735 Sayılı Resmî Gazete yayınlanan Kamu Görevlilerinin Geneline Ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali Ve Sosyal Haklara İlişkin 2014 Ve 2015 Yıllarını Kapsayan 2. Dönem Toplu Sözleşme metninde yer almamaktadır.
Gelelim 26 Mart 2015 Kamu Personel Danışma Kurulu (KPDK) toplantısına, yine Kurul kararı yayınlanmamıştır. Kurula katılan konfederasyonların ne istediklerini açıklamalarından öğrendik.
Yetkili Konfederasyonunun eğitim-bilim işkolundaki yetkili sendikası “Nöbet görevine ücret, diğer kamu kurumlarında uygulanmasına rağmen Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı kurumlarda uygulanmamaktadır” demiştir.
Üye sayısına göre ikinci olan konfederasyon da bir rapor hazırlamıştır. Bu raporu da kurula sunmuş kamuoyu ile paylaşmıştır. Raporunda; “Çalışma şartlarına bağlı olarak nöbetçi öğretmenlere, taşıma merkezli okullardaki öğretmenlere, birleştirilmiş sınıf okutan öğretmenlere, teneffüs yapmayan okul öncesi öğretmenlerine haftalık 6 saat ilave ek ders ücreti ödenmesi için madde metnine bir hüküm eklenmelidir” demektedir.
Üye sayısına göre üçüncü olan konfederasyonun başkanının konuşma metni internet sayfasında yayınlamıştır. Buna göre; “nöbet hizmeti angarya olmaktan çıkarılıp ‘fazla mesai’ olarak kabul edilmeli ve 4 saat ek ders ücreti ödenmelidir.” demiştir.
MEB Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliğinin 44.maddesi ile MEB Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliğinin 91. Maddesinde; “Nöbetlerde uyulması gereken esaslar öğretmenler kurulunda görüşülür ve okul yönetimince öğretmenlere yazılı olarak duyurulur.” denilmektedir.
Öğretmenler bu maddeye işlerlik kazandırmadıklarından dolayı da; “Nöbetçi öğretmen sabah ilk ders başlamadan 30 dakika önce okula gelerek; ısıtma, elektrik tesisleri ile sıhhi tesisatın çalışıp çalışmadığının, okul içi temizliğinin yapılıp yapılmadığının, okul bina ve tesislerini yangından koruma önlemlerinin alınıp alınmadığının günlük kontrolünü yaparak, giderebildiği eksikleri giderir, gerekli olanları ilgililere duyurur. Öğretmenlerin derslere zamanında girip girmediklerini izler ve öğretmeni gelmeyen sınıfları okul yönetimine bildirir. Nöbeti süresinde okulun eğitim öğretim, disiplin gibi çeşitli işlerini izler ve bu hususlarda günlük önlemlerini alır. Nöbetçi öğretmen bu ve buna benzer görevleri yaptıktan sonra son ders bitiminden 30 dakika sonra okuldan çıkar.”
Hal böyle olunca da nöbet angaryadır, nöbete hayır denilmenin ötesinde “Nöbete Ücret İstiyoruz, Ücret Yoksa Nöbet Yok, Nöbetimi Tutuyorum, Ücretimi İstiyorum” gibi söylemlerle de karşılaşmaktayız. Bizler bu söylemlerden şunu anlamaktayız: Öğretmene 5 kuruş ver, öğretmene nöbet adı altında her türlü angaryayı yaptır.
Kamu Personel Danışma Kurulunun 26 Mart 2015 tarihinde yaptığı toplantıda görüldüğü gibi yetkili sendika ağustos ayında yapılacak olan toplu sözleşme görüşmelerinde öğretmen nöbetine ücret isteyecek gibi bir davranış içine girmiştir. İşveren haftalık 1-2 saat ek ders ücreti vererek bu konuyu da böylece bitirebilir.
Sendikaların yasalarda tanımlanmamış diyerek eylem yapmalarının böylece de önü kesilmekle birlikte nöbetçi öğretmene okul müdürü kadar sorumluluk verilmiş olacaktır. Öğretmen nöbetçi olduğu gün her şeyden sorumlu olacak; ancak hiçbir konuda yetkili olmayacaktır. Okulda sorumluluk ve yetki müdürde iken “nöbete ücretin kanunla yasallaşmasıyla” birlikte okul müdürü sorumluluğunu nöbetçi öğretmenle de paylaşmış olacaktır. Nöbetçi öğretmen böylece müdürün sorumluğuna ortak olmuş olacaktır. Öğretmen nöbeti sırasında doğacak olaylardan dolayı ceza ve tazminat davalarıyla da karşılaşacaktır.
TÖS’ün KONUYA İLİŞKİN GÖRÜŞ VE ÖNERİLERİ
Öncelikle MEB Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliğinin 44. maddesi ile MEB Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği 91. Maddesinde; “Nöbetlerde uyulması gereken esaslar öğretmenler kurulunda görüşülür ve okul yönetimince öğretmenlere yazılı olarak duyurulur.” ifadesinin öğretmenler kurulunda uygulanması sağlanmalıdır.
Ayrıca öğretmenin nöbet tutması konusunda TÖS’ün tavrı açıktır. Öğretmen nöbet tutacak ise mesleğinin gereğine uygun olarak tutmalıdır. Yani nasıl ki nöbetçi hakim, nöbet sırasında davaya giriyorsa; nöbetçi doktor, nöbet sırasında hasta muayenesi dışında bir iş yapmıyorsa; nöbetçi öğretmen de nöbeti sırasında asli görevini yapmalı, ders vermelidir. Nöbetçi öğretmen, nöbetçi olduğu gün ancak boş geçen derslere girmeli, çeşitli nedenlerle derse giremeyen öğretmenden kesilen ders ücretini girdiği ders karşılığında almalıdır. TÖS’e göre koridor bekçiliği, dış kapı teşrifatçılığı, sağlık görevliliği, güvenlik görevliliği, temizlik denetçiliği vb. angaryalar öğretmenin ne uzmanlık alanı ne de görevidir. Ücret karşılığı bu görevi öğretmenlere layık görenler, bunun sorumluluğunu da üstleneceklerdir.
Dikmen ONAT
TÖS Genel Başkanı